Postępowanie egzekucyjne w administracji w świetle najnowszych zmian do ustawy, których wierzyciel wiedzieć powinien

• O kilku lat następują istotne zmiany obszarze szeroko rozumianej egzekucji należności publicznoprawnych. Zapoczątkowane one zostały uchwaloną 11 października 2013 r. ustawą o wzajemnej pomocy przy dochodzeniu podatków, ceł i innych należności pieniężnych, która wprowadziła bardzo wiele w ustawie z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Wiele zmian dot. postępowania egzekucyjnego weszło w życie również w latach 2016-2018. Zostały wprowadzone także nowe akty wykonawcze do ustawy.
• W lipcu 2019r. została uchwalona zmiana do ustawy egzekucyjnej, dostosowująca jej zapisy do Wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 2016 r. We wrześniu 2019r. została uchwalona kolejna zmiana do ustawy egzekucyjnej, która w dużym stopniu zmieni postępowanie egzekucyjne.
• Cały czas zwiększa się również katalog należności podlegających rygorowi egzekucji administracyjnej. Najbardziej spektakularną zmianą, w tej materii jest uznanie opłat za korzystanie z wychowania przedszkolnego w publicznych placówkach wychowania przedszkolnego, prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego, a także opłaty za korzystanie z wyżywienia w takich placówkach, za niepodatkowe należności budżetowe o charakterze publicznoprawnym, o których mowa w art. 60 pkt. 7 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. Zmiana ta to skutek wejścia w życie, od 1 stycznia 2018 roku ustawy o finansowaniu zadań oświatowych.

1. Zmiany w dochodzeniu należności publicznoprawnych. Zagadnienia ogólne dot. postępowania egzekucyjnego w administracji:
   1. zmiany aktów prawnych, obowiązujące w postępowaniu egzekucyjnym w administracji – nowe rozporządzenia, w tym „wierzycielskie”, nowe wzory tytułów wykonawczych;
   2. zasady postępowania egzekucyjnego: katalog zasad egzekucyjnych – nowa zasada współpracy wierzyciela i organu egzekucyjnego – zmiana do ustawy.​​​​​
2. Zakres przedmiotowy i podmiotowy stosowania ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
   1. podmioty w administracyjnym postępowaniu egzekucyjnym:
      • organ egzekucyjny – ustalanie właściwości rzeczowej i miejscowej;
      • wierzyciel – prawa i obowiązki;
      • zobowiązany;
      • inni uczestnicy postępowania egzekucyjnego;
   2. zakres przedmiotowy egzekucji: obowiązki podlegające egzekucji – przykłady - opłata za zajęcie pasa drogowego, opłata za umieszczenie infrastruktury w pasie drogi, opłata za przedszkola, opłata za wycinkę drzew, grzywny nałożone w drodze mandatu.
3. Obowiązki wierzyciela
   1. w postępowaniu przedegzekucyjnym dot. należności pieniężnych:
      • obowiązek ustalania i dochodzenia należności publicznoprawnych (kontrolowanie terminowości wpłat, naliczanie odsetek);
      • egzekucja „miękka” - działania informacyjne – formy, terminy, dokumentowanie;
      • upomnienie – nowe wzory upomnienia - kiedy należy wystawić, w jakiej wysokości pobrać koszty, sposoby doręczenia, „stare” i „nowe” elementy upomnienia, przedawnienie kosztów – zmiana do ustawy;
      • termin przedawnienia kosztów upomnienia – zmiana do ustawy;
      • poprawnie wystawiony tytuł wykonawczy – omówienie najczęściej popełnianych błędów, wzory tytułów wykonawczych, nowe rodzaje tytułów wykonawczych - zmiana do ustawy;
      • ustalenie właściwości rzeczowej i miejscowej organu egzekucyjnego;
      • ustalenie danych oraz majątku zobowiązanego;
      • przedawnienie należności publicznoprawnych oraz przerwanie biegu przedawnienia – gdzie szukać odpowiednich informacji
      • umorzenie należności;
   2. w postępowaniu egzekucyjnym dot. należności pieniężnych:
      • elektroniczne przesyłanie Tytułów wykonawczych oraz innej korespondencji
      • postępowanie w przypadku nieprzystąpienia przez Organ egzekucyjny do egzekucji;
      • wszczęcie – dopuszczalność egzekucji, doręczenie tytułu wykonawczego – moment wszczęcia postępowania egzekucyjnego i egzekucji – zmiana do ustawy;
      • postępowanie w przypadku wniesienia zarzutów – zmiana do ustawy
      • zawieszenie postępowania – przesłani, skutki - zmiana do ustawy
      • umorzenie postępowania – przesłanki, skutki - zmiana do ustawy
      • dalszy tytuł wykonawczy - cel sporządzenia, forma i przeznaczenie, przesłanki kiedy należy wystawić – zmiana do ustawy;
      • kolejny tytuł wykonawczy – zmiana do ustawy;
      • odpis tytułu wykonawczego - cel sporządzenia, forma i przeznaczenie;
      • ponowny tytuł wykonawczy - tryb i zasady postępowania w przypadku utraty tytułu wykonawczego;
      • tryb i zasady postępowania w przypadku zmiany wysokości zobowiązania lub „wygaszenia” (zmieniony tytuł wykonawczy, pismo-informacja);
      • wykorzystanie systemu teleinformatycznego albo z użycie środków komunikacji elektronicznej przy przekazywaniu wniosków egzekucyjnych i tytułów wykonawczych;
      • zbiegi egzekucji:
      • zbieg sądowo administracyjny;
      • zbieg administracyjny;
      • przesyłanie zbiegów w formie elektronicznej
      • koszty postępowania egzekucyjnego – zmiana do ustawy:
      • nowe zasady pobierania kosztów egzekucyjnych;
      • nowa wysokość kosztów egzekucyjnych;
      • termin przedawnienia kosztów egzekucyjnych.
4. Rejestr Należności Publicznoprawnych.
   1. istota Rejestru Należności Publicznoprawnych;
   2. zakres danych wpisywanych do Rejestru Należności Publicznoprawnych;
   3. kwoty wpisywane do Rejestru Należności Publicznoprawnych;
   4. sprzeciw: wpływ sprzeciwu na postępowanie egzekucyjne; postanowienie o niedopuszczalności sprzeciwu.
5. Pytania dyskusja.

Pracowników organów administracji publicznej, w tym także pracowników jednostek samorządowych, pracowników przedszkoli, oraz pracowników innych jednostek, którym powierzono wykonywanie obowiązków wierzyciela w toczących się postępowaniach w zakresie egzekucji administracyjnej.

Prawnik - absolwentka studiów podyplomowych z zakresu „Gospodarki i administracji publicznej”, „Doradztwa podatkowego” oraz „Szacowania nieruchomości”. W administracji samorządowej pracuje od 1992r.- była wieloletnim pracownikiem Urzędu Miasta, a obecnie pracuje w miejskiej jednostce organizacyjnej GMK. W swojej pracy zawodowej zajmowała się m.in. wydawaniem zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych, windykacją należności cywilnoprawnych, egzekucją administracyjną należności publicznoprawnych oraz centralizacją podatku VAT w gminie. Z egzekucją administracyjną związana jest od 2010r. Przez kilka lat obejmowała stanowisko Kierownika Referatu w Oddziale Egzekucji Administracyjnej w Urzędzie Miasta, gdzie zajmowała się w szczególności sprawami dot. zarzutów, skarg przysługujących zobowiązanym w egzekucyjnym postępowaniu administracyjnym, umorzeniami oraz sprawami dot. zbiegów egzekucji. W sferze zainteresowań teoretycznych i praktycznych prowadzącej znajduje się przede wszystkim postępowanie administracyjne, ze szczególnym uwzględnieniem postępowania egzekucyjnego w administracji jak również szeroko rozumiane prawo podatkowe.