Apel środowiska samorządowego w obronie społeczności lokalnych i regionalnych 
Spotkajmy się w Warszawie

Od 1990 roku samodzielność, wolność i swoboda dysponowania przyznanymi środkami jest jednym z fundamentów funkcjonowania samorządów w naszym kraju. Od kilku lat z niepokojem obserwujemy działania zmierzające do przywrócenia w Polsce modelu autorytarnego państwa scentralizowanego, który – po zmianach politycznych z roku 1989 – udało się nam stopniowo przekształcić w państwo demokratyczne, oparte na zasadzie pomocniczości. Istotna część władzy publicznej została w nim przekazana obywatelom oraz ich przedstawicielstwom lokalnym i regionalnym. Coraz bardziej jaskrawe są jednak działania odbierające naszym społecznościom lokalnym uprawnienia do decydowania o swoich sprawach, swobodnego dysponowania środkami, zgodnie z lokalnymi potrzebami i demokratycznie ustalanymi priorytetami.

Lista odebranych uprawnień stale się wydłuża. Obserwujemy wyraźne zmniejszanie kompetencji samorządów - między innymi w obszarze zdrowia, edukacji i finansów. Prawo oświatowe, które wzmacnia rolę niepoddanego społecznej kontroli urzędnika - kuratora oświaty, niszczy niezależność, samodzielność i twórcze myślenie samorządów, dyrektorów szkół, nauczycieli, rodziców i uczniów.

Coraz bardziej dotkliwe są także zmiany prawne, powodujące znaczne uszczuplenia dochodów własnych gmin, powiatów i województw, w skali, która pozbawia je możliwości prowadzenia polityki rozwoju, a dla wielu oznacza zagrożenie utraty płynności finansowej. Ubytki w udziałach w PIT, będące efektem zmian prawnych z lat 2019-2020 oraz propozycje projektowane obecnie w ramach tzw. „Polskiego Ładu” nie rekompensują strat finansowych, jakie poniosą gminy, powiaty i województwa, a dochody własne samorządów będą zastępowane transferami z budżetu państwa. Prowadzi to do uzależnienia finansowego jednostek samorządu terytorialnego od administracji rządowej.

Na skutek wprowadzanych zmian społeczności lokalne utracą możliwość realizacji zadań w oczekiwanej przez Polaków skali, zwłaszcza, że nikt nie zmniejszył zakresu spraw, jakie zostały ustawami przekazane gminom, powiatom i województwom. Będzie mniej nowych dróg i obiektów służących mieszkańcom, a utrzymanie jakości usług komunalnych będzie wymagało wzrostu cen.

Spotkajmy się w środę, 13 października br. w Warszawie w godzinach 10:00-14:00, by razem jako samorządowcy, korporacje, stowarzyszenia samorządowe z całej Polski i organizacje pozarządowe wspierające samorząd zaprotestować przeciwko destrukcyjnej dla samorządów i mieszkańców polityce. Upomnijmy się o szacunek dla samorządności i fundamentalnej dla niej zasady pomocniczości. Powiedzmy to mocno i wyraźnie, jednym głosem: „Jesteśmy po stronie społeczności lokalnych i regionalnych”.

Związek Miast Polskich
Unia Metropolii Polskich im. Pawła Adamowicza
Związek Powiatów Polskich
Samorząd Ogólnopolska Koalicja Samorządowa
Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej im. Jerzego Regulskiego
Tak! Samorządy dla Polski
Stowarzyszenie Wielkopolska - kierunek Europa
Dolny Śląsk Wspólna Sprawa
Ruch Wspólna Polska