Publikujemy pierwszą opinię w ramach nowego cyklu SAMORZĄD TERYTORIALNY NA ŚWIECIE, w ramach którego co miesiąc będziemy publikować nowy artykuł, poświęcony kwestiom ustrojowym w wybranych krajach bądź studiom porównawczym kilku krajów. Naszą ambicją jest przybliżenie polskim samorządowcom i ekspertom działającym w różnych obszarach problematyki samorządowej zróżnicowanych ram funkcjonowania samorządności terytorialnej w ujęciu europejskim i globalnym.

Przedmiotem analizy jest kwestia relacji pomiędzy organem wykonawczym a organem stanowiącym w gminach w państwach Europy Środkowej. Omówione w niej są rozwiązania prawno-konstytucyjne kilku państw należących do wspomnianego regionu: Polska, Republika Czeska, Słowacja, Słowenia oraz Węgry.

Analizie zostały poddane następujące kwestie: sposób kreacji organu wykonawczego; tworzenie aktów prawa miejscowego, kwestie polityki finansowej (w tym budżetu); tryb odwołania organu wykonawczego oraz narzędzia kontroli. Państwa nie zostały wybrane przypadkowo, łączy je tradycja rządów komunistycznych po drugiej wojnie światowej, problemy z rekonstrukcją władz samorządowych w latach 90. XX wieku oraz podobne trudności (choć, co zrozumiałe w zróżnicowanej skali) w kształtowaniu autonomicznych władz lokalnych po pierwszej wojnie światowej.

Samorządy lokalne we wszystkich omawianych państwach powstawały w połowie dziewiętnastego stulecia – głównie na bazie rozwiązań austriackich. Dodatkowo w przypadku polskim należy wymienić tradycje pruskiej administracji, a na ziemiach słowackich – węgierskiej. Zapraszamy do zapoznania się z całym tekstem "Relacje organu wykonawczego i organu stanowiącego w gminach w państwach Europy Środkowej (Polska, Republika Czeska, Słowenia, Słowacja oraz Węgry)" autorstwa prof. dr hab. Jacka Wojnickiego.

Nr opinii: 1/2022